چند هفته پیش، آزمایشگاه جهانی نابرابری که بنیانگذارش توما پیکتی1Thomas Piketty است، دادههای سالانهٔ خود در مورد نابرابری در ثروت، درآمد، جنسیت و محیط زیست را منتشر کرد. طبق معمول گزارشی مفصل است و ارزش مطالعهٔ کامل را دارد. با این حال، در بخش نابرابری جهانی کربن به این نکتهٔ مهم اشاره شده است که سهم ابرثروتمندان در انتشار کربن به طرز نامتناسبی زیاد است. در حالی که مردم کشورهای ثروتمند تمایل بیشتری به انتشار گازهای گلخانهای دارند، ابرثروتمندان به کلی در سطح جداگانه قرار میگیرند. افرادی که یک درصد بالای ثروت جهان را صاحبند، مسئول انتشار حدود پانزده درصد از گازهای گلخانهای جهان، یعنی بیش از دو برابر پنجاه درصد پایینی هستند.
دلایل این امر ساده است. سبک زندگی ابرثروتمندان طبق انتظار، شامل عادات مصرف و الگوهای رفتاری است که ردپای کربنی2Carbon Footprint بیشتری به جای میگذارد. همانطور که تابستان امسال، استفان واگستیل از فایننشال تایمز به اختصار بیان کرد: « تقریباً هر کاری که ثروتمندان میکنند، از سکونت در خانههای بزرگتر تا راندن خودروهای پرمصرفتر و سفرهای هوایی بیشتر به خصوص با جت شخصی، کربن بیشتری منتشر میکند. مصرف گوشت و تملک استخرهای شخصی و ویلا یا ویلاهایی که تعطیلاتشان را در آن میگذرانند را هم در نظر بگیریم.»
تصور چیزی واضحتر از پروازهای فضایی تفریحی که در اوایل امسال میلادی توسط بلو اوریجینِ3Blue Origin جف بزوس4Jeff Bezos، ویرجین گلکتیکِ5Virgin Galactic ریچارد برنسون6Richard Branson و اسپیسایکس7SpaceX ایلان ماسک8Elon Musk برای نابرابری کربن شدیداً دشوار است. پروازهایی که به وضوح هدف اصلیشان این بود که ایدهٔ سفرهای فضایی تفریحی را عنوان سرمایهگذاری رایج (و احتمالاً پرسود) جریانساز کنند.
حالا اینگونه پروازها چه مقدار کربن منتشر میکنند؟
با دقیق شدن در گزارش جهانی نابرابری، به این تخمین شگفتانگیز بر میخوریم که هر پرواز یازده دقیقهای به ازای هر مسافر دستکم هفتاد و پنج تن کربن (به گفتهٔ محققان، این یک تخمین بسیار محتاطانه است و این رقم میتواند در بازهٔ دویست و پنجاه تا هزار تن باشد.) منتشر میکند. برای مقایسه، دادههای این گزارش میگوید که یک میلیارد نفر از جمعیت زمین هرکدام سالانه کمتر از یک تن کربن منتشر میکنند و این یعنی تنها یک گردشگر ظرف چند دقیقه از طول عمر یک هشتم جمعیت زمین کربن بیشتری منتشر میکند.
اگر سفرهای فضایی تجاری موفق شوند از مرحلهٔ پروازهای کوتاه و زیرمداری به سفرهای طولانیتر و حتی اقامتهای بلندمدت مداری توسعه یابند، به راحتی (و وحشتناکی) میتوان متصور شد که ردپای کربنی با چه سرعت و شدتی افزایش مییابد. در حال حاضر دستکم یک کمپانی به برنامههای خود برای ساخت و پرتاب یک هتل فضایی مجلل تا پایان همین دهه میبالد. اگر برنامههای این شرکت مانند طرح روی کاغذشان موفق شود، طرح موسوم به وویجر استیشن9Voyager Station میتواند مسکن حدود سیصد مهمان و بیش از صد خدمه باشد که آلودگی سفرهای فضایی خصوصی را کاملاً در سطح جدیدی قرار میدهد.
البته هنوز نامشخص است که آیا سفرهای فضایی تجاری واقعاً میتواند یک مدل تجاری بادوام و سودده در دهههای پیش رو باشد. چیزی که روشن است این است که عادات مصرف روز افزون ابرثروتمندان، اکنون بار ناپایداری را بر اقلیم دنیا وارد میکند و سفرهای فضایی خصوصی در مقیاس بزرگتر میتواند برای سیارهٔ ما مثل حکم اعدام باشد.
یادداشت ویراستار مجلهٔ ژاکوبین: آزمایشگاه جهانی نابرابری اذعان دارد که ارقام مربوط به پروازهای فضایی که در بالا ذکر شد، شامل تمام مراحل سفر است نه فقط خود پرواز.
این مطلب ترجمهای است از Billionaire Space Flights Are a Carbon Bomb That Will Destroy the Planet که توسط Luke Savage نوشته شده و در مجلهٔ ژاکوبین منتشر گردیده.